Wat is caseload verloskunde?

Caseload verloskunde is een model waarbij een zwangere van intake tot en met de kraamperiode kan rekenen op persoonlijke zorg door één tot maximaal twee vaste vertrouwde verloskundigen. Dit heet ook wel ‘kleinschalige verloskunde’ of ‘continuïteit van zorgverlener’. Caseload verloskunde kan als solist of in duo’s worden aangeboden.

Bij deze vorm van verloskunde wordt in principe alle zorg door één (en soms dus twee) verloskundigen geleverd. Tijdens het spreekuur, voor de kraamvisites en ook tijdens bereikbaarheidsdiensten (24/7).

Bij geplande (verlof, vakantie) of onverwachte afwezigheid (ziekte, dubbel staan) is er back-up van een vaste collega of van een klein team van vervangende verloskundigen. Bij duo’s zijn beide partners elkaars back-up, óók bij geplande afwezigheid.

Continuïteit

De caseload verloskundige werkt net als alle eerstelijns verloskundigen samen met andere professionals. Zoals bijvoorbeeld gynaecologen, huisartsen, kinderartsen en klinisch verloskundigen (verloskundigen die in het ziekenhuis werken). Een verschil met een ouderwetse solopraktijk is dat bij consult of overdracht naar een gynaecoloog, de kleinschalige verloskundige zelf ook zorg blijft geven. Welke zorg dat is hangt af van de situatie en van de wensen van de zwangere. De eigen verloskundige blijft daarmee beschikbaar als aanspreekpunt, gaat desgewenst mee naar consulten met anderen en blijft 24/7 beschikbaar om bij de bevalling aanwezig te zijn. De continuïteit van zorgverlener is op deze wijze gewaarborgd, óók bij een medische indicatie. Met andere woorden, de eigen vaste verloskundige blijft coördinerend zorgverlener ongeacht het verloop van zwangerschap, bevalling en kraambed.

Caseload verloskunde is een vorm van ‘midwife-led continuity of care’.

Relatie

Naast continuïteit van zorgverlener is een ander belangrijk kenmerk van ‘caseload verloskunde’ het opbouwen van een persoonlijke en wederkerige relatie tussen zwangere en verloskundige. Dit heet ook wel ‘vrouw-gerichte zorg’ of ‘woman-centered care’.

In deze wederkerige relatie wordt gewerkt met methodes van ‘samen beslissen’ waarbij de eindregie altijd bij de cliënt ligt. Dit alles heeft als doel om zowel het normale /gezonde van zwangerschap en geboorte te versterken, alsook om de ervaring en tevredenheid van de cliënt te optimaliseren.

Autonomie

Voor caseload werkende verloskundigen is de autonomie van de cliënt leidend.

Dat wil zeggen dat elke verloskundige bereid is om dan wel zelf zorg buiten de richtlijnen te verlenen, dan wel hiervoor hulp te vragen binnen het caseload netwerk. Hierbij committeren wij ons aan de Leidraad ‘zorgvragen buiten de richtlijnen’(5).

Hoe ziet dit er uit in de praktijk?
Tijdens de zwangerschap biedt de caseload verloskundige persoonlijke zorg met voldoende tijd, zoals minimaal een uur voor een intake en ten minste 30 minuten per vervolgconsult. Tijdens de bevalling biedt de caseload verloskundige continue begeleiding, ongeacht het verloop en de duur van de baring. Dus ook bij een eventuele overdracht van de medische zorg. De focus van de zorg ligt bij het opbouwen van een persoonlijk in plaats van een zakelijke relatie bij het consequent toepassen van informed consent en refusal.

Normen

Om deze persoonlijke continue zorg te kunnen bieden neemt een full-time caseload verloskundige maximaal 5 cliënten per maand aan en heeft zij geen cliënten die uitgerekend zijn in een geplande vakantieperiode. Dit komt neer op maximaal 50 volledige zorggevallen per jaar. Op deze manier waarborgt de kleinschalige verloskundige dat tenminste 90% van de verloskundige zorg (90% van de prenatale afspraken, en 90% van de bevallingen) door de eigen verloskundige of haar vaste collega (bij duo’s) wordt geleverd. Meestal zal het meer dan 90% zijn.

Wat is caseload verloskunde niet?

Verloskundige praktijken met drie verloskundigen of met meer dan 5 cliënten per maand kunnen nog steeds redelijk kleinschalig werken en goede zorg leveren. Een definitie met harde afkappunten maken is daarom lastig. Wanneer is een praktijk echt (te) groot? Wij hebben gekozen voor bovenstaande harde afkappunten omdat de meeste ‘goede uitkomsten’ uit de literatuur over caseload verloskunde gebaseerd zijn op deze afkappunten.

Samenvattend

• Maximaal 2 verloskundigen per cliënt
• Maximaal 5 cliënten per maand/50 per jaar per verloskundige
  geen cliënten die uitgerekend zijn in een geplande vakantieperiode.
• Minimaal een uur voor de intake een minimaal 30 minuten per vervolgconsult
• Continuïteit van zorg(verlener): zorg blijven verlenen ook na overdracht, dus bij een baring altijd van begin tot einde erbij blijven en ‘shared care’ bij overdrachten in de zwangerschap
• Vrouw-gerichte zorg of ‘woman-centered care’: persoonlijke ipv zakelijke relatie tussen cliënt en verloskundige
• Focus op versterking van het normale  en gezonde
• Samen beslissen met eindregie en autonomie van de zwangere
• Tenminste 90% van de verloskundige zorg (90% van de antenatale afspraken,  90% van de bevallingen, 90% van de kraamvisites) wordt geleverd door de eigen verloskundige of haar vaste collega (bij duo’s)
• er is een vaste back-up binnen een samenwerkingsverband van een of meerdere collega’s voor onvoorziene uitval van de eigen verloskundige(n)